Асан Джалилов
Elmêtî, 3’ê cotmehê 2025. Barbang Info – Di Herêma Xweser a Kurdistanê ya li nav dewleta Iraqê de, festîvala rengîn û bi heyecanek mezin a cil û firakên neteweyî yên kurdên Êzidî hate rêvekirin. Emperesiyek bi rûmet û ronahiyê di deriyê pîroz a Laleşê de — ku girîngtirîn dergeh û pîrozgehê Êzidiyan e — hate biryar kirin. Roja pîrozê sedên bawer û mêvan ji welatên cuda li wir civî bûn.
Festa li Laleşê zêdetirî ji 150 beşdarên ji herêmên cuda yên Herêma Xweser hatin tevxistin, di heman demê de jî wergirtinên kurdan ji Sûriyê, Ermenistanê, Rûsya, Gurcistan û Tirkiyê li wir bûn. Muzîkên neteweyî, stran û govendên kurdî hemû der û deverê Laleşê bûne tabloyek zindî ya çanda kurdî. Cil û firakên kevneşopî, bi reng û naqişên cûda, diyarî û bîrê xwezayî ya gelê kurd in. Mijara sereke ya festîvalê ew bû ku çawa kurdên Êzidî di welatên cuda de cil û firakên xwe bi awayek cûda pêşkêş dikin. Jinên beşdar di firakên xwe yên bi embroidêrî, naqiş û rengek rûmetdar de xuya bûn; di jûpên gofrî û destmalên ronah de, bi serpêxên tê xûran bi mînqel û perçem xweş bûn. Mêrên beşdar jî bi kolî, qemer û serpêxên kevneşopî xwe biçinandin. Rêveberên festîvalê gotin ku tevgera hevahengiya parçeyên kevne û nû di cil û firakên kurdan de girêdana navçendiyê û jiyana tradîsyonên gelê nîşan dide. Roja wisa jî, ayîn û duayên dînî li çavkaniyên pîroz hate kirin, beşdar bi gulan û xatirê bav û kalên xwe reverans kirin. Hunerkarên destanê xwe civînên vekirî çêkirin, tecrûbeyên xwe parve kirin û derbarê maneyê naqiş û sembolên kevne axiviyan. Gelek bal li ser dîmenên heyecanxwazan hat xistin ku jinên mezin ji jinên ciwan razên hunera şêwaz û şikandina cilên kurdî fêm dikirin. Beşdarên festîvalê gotin ku ew bû ne tenê çalakîyek çandî, lê jî nîşaneyek yekbûna û berxwedana rûhî ya gelê kurd. Ew diyar kir ku her çiqas dîrok têra dijwar bû, çanda û îmana kurdên Êzidî hîn jî dijîn û nûjenên nû têne hêrsandin da ku mirasa rûhî û hunerî ya kurdan biparêzin û berdewam bikin.
