Асан Джалилов
2025 жылдың басынан бері Қазақстанға 13 202 этникалық қазақ оралып, ресми түрде қандас мәртебесін алған. Бұл туралы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі хабарлады. Ведомствоның мәліметінше, 1991 жылдан бері тарихи отанына 1 млн 161,2 мың этникалық қазақ көшіп келген.
Жыл басынан бері келген қандастардың басым бөлігі – Өзбекстан азаматтары (45,6%). Сонымен қатар Қытайдан 42,3%, Түркіменстаннан 4,1%, Моңғолиядан 2,9%, Ресейден 2,6% этникалық қазақ көшіп келген. Қалған 2,5% басқа мемлекеттерден оралғандар үлесіне тиесілі.
Қоныс аударушылардың 57,6%-ы еңбекке қабілетті жаста. Кәмелетке толмағандар 33,9%-ды, ал зейнеткерлер 8,5%-ды құрайды. Еңбекке жарамды қандастардың білім деңгейі де әртүрлі: 15,2%-ы жоғары білімді, 28,2%-ы арнаулы орта білімі бар, 50,5%-ы жалпы орта біліммен келген, 6,1%-ының білімі жоқ.
Министрліктің дерегінше, 2025 жылға арналған еңбек ресурстары тапшы өңірлерге қандастарды қабылдау квотасы 2309 адамды қамтиды. 1 қарашадағы жағдай бойынша бұл өңірлерге 1942 азамат орналастырылған. Жыл басталғалы 1010 этникалық қоныс аударушы мемлекеттік қолдауға ие болып, оның 313-і жұмыспен қамтылған.
Сонымен қатар, ерікті қоныс аударуды ынталандыру мақсатында жаңа тетік енгізілген. Атап айтқанда, тұрғын үй сатып алуға немесе салуға арналған экономикалық ұтқырлық сертификаты, сондай-ақ алғашқы ипотекалық жарнаны өтеусіз түрде тұрғын үй құнының 50%-ына дейін, яғни отбасыға 4,56 млн теңгеге дейін жабу мүмкіндігі қарастырылған.
